ภูมิบ้านภูมิเมืองต้นราชวงศ์จักรี

เคยสงสัยมั้ย ว่าทำไมกรมสมเด็จพระเทพรัตน์ ไปปลูกบ้านอยู่ที่อุทัยธานี

บ้านสะแกกรัง ภูมิบ้านภูมิเมืองต้นราชวงศ์จักรี

บ้านสะแกกรังเป็นเมืองพระชนกจักรี ซึ่งมีหลักฐานจากพระราชหัตถเลขาระบุว่า บ้านสะแกกรังหรือจังหวัดอุทัยธานีวันนี้ คือ ถิ่นกำเนิดของพระชนกแห่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ 1 ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์จักรี อันเป็นภูมิสถานที่ตั้งอยู่กลางประเทศไทย

เรื่องราวของ สมเด็จพระปฐมบรมชนกนาถ ผู้เป็นพระชนกแห่งรัชกาลที่ 1 นั้นหม่อมเจ้าหญิงพูนพิสมัย ดิศกุล พระธิดาของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ได้ประทานความรู้และแนะนำให้นายพลาดิศัย สิทธิธัญกิจ ผู้เป็นศิษย์ได้ทำการศึกษาค้นคว้าและนำเสนอจังหวัดอุทัยธานี 

โดยนายเวทย์ นิจถาวร ผู้ว่าราชการจังหวัดอุทัยธานี และนายน้อย มัทธวรัตน์ ประธานสภาจังหวัดอุทัยธานีให้ความเห็นชอบและเสนอกระทรวงมหาดไทยริเริ่มโครงการสร้างอนุสาวรีย์สมเด็จพระปฐมบรมชนกขึ้น 

โดยมีการจัดงาน"ลุ่มน้ำสะแกรังและกาชาดอุทัยธานี"หาทุนและรับการบริจาคจากชาวอุทัยธานี จนสามารถสร้างจนสำเร็จ พร้อมกับขอใช้รูปพลับพลาอนุสาวรีย์แห่งนี้เป็นตราจังหวัดอุทัยธานีจนทุกวันนี้

............................................................................

สมเด็จพระปฐมบรมชนกนาถ เดิมชื่อว่า "ทองดี" เป็นบุตรคนโตของพระยาราชนิกูล ( ทองคำ) 

พระยาราชนิกูล ( ทองคำ) เป็นบุตรของเจ้าพระยาวรวงษาธิราช (ขุนทอง)

เจ้าพระยาวรวงษาธิราช (ขุนทอง) เป็นบุตรของโกษาปานผู้สืบเชื้อสายมาแต่กรมพระเทพามาตย์หรือเจ้าแม่วัดดุสิต

............................................................................

ท่านเกิดใน แผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว บรมโกษฐ์ ซึ่งถือกำเนิดที่ "บ้านสะแกกรัง" เมืองอุทัยธานี 

เมื่อครั้งพระยาราชนิกูลเป็นจมื่นมหาสนิท มหาดเล็กในเจ้าฟ้าเพชร ที่ออกมาตั้งบ้านเรือนที่บ้านสะแกกรังในแผ่นดินพระเจ้าเสือ ต่อมามีความชอบที่ช่วยให้เจ้าฟ้าเพชร ได้ครองราชย์เป็น พระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ จึงได้ย้ายครอบครัวเข้าไปรับราชการและตั้งบ้านเรือนอยู่ในกรุงศรีอยุธยา แถววัดสุวรรณดาราราม

นายทองดี นั้นได้ถวายตัวเข้ารับราชการอยู่กับบิดาในกรมมหาดไทย และแต่งงานกับดาวเรือง ต่อมานายทองดีได้รับแต่งตั้งเป็น หลวงพินิจอักษร และเป็นพระอักษรสุนทรศาสตร์ เสมียนตรากรมมหาดไทย 

พระอักษรสุนทรศาสตร์กับคุณดาวเรืองนั้น มีบุตรธิดา 5 คน ภายหลังได้รับพระอิริยยศในการสถาปนาพระบรมวงศานุวงศ์ วันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ.2338 ดังนี้

1.สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงกรมพระเทพสุดาวดี (สา) 

2.พระเจ้ารามรงค์ 

3.สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงกรมพระศรีสุดารักษ์ (แก้ว) 

4.พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก (ทองด้วง) 

5.สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระราชวังบวรเจ้ามหาสุรสิงหนาท (บุญมา)

หลังจากเกิดเหตุการเสียกรุงศรีอยุธยาแก่พม่านั้น พระอักษรสุนทรศาสตร์ได้หลบไปอยู่ที่เมืองพิษณุโลกกับคุณบุญมา ภรรยาน้อย และสิ้นชีวิตที่นั่น   

ครั้นเมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกได้สถาปนาราชวงศ์จักรีแล้ว จึงอัญเชิญพระอัฐิของพระชนกมาสถาปนาเป็น "สมเด็จพระชนกาธิบดี" เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน พ.ศ.2338 เช่นเดียวกันพร้อมกับทรงโปรดเกล้าฯให้สร้างมหาเวชยันต์ราชรถขึ้นเพื่อใช้ในงานถวายพระเพลิงพระอัฐิสมเด็จพระชนกาธิบดีพระองค์นี้

ที่มา: หนังสือพิมพ์แนวหน้า -- อาทิตย์ที่ 19 ธันวาคม 2553 พลาดิศัย สิทธิธัญกิจ และชมรมประวัติศาสตร์สยาม

ภาพประกอบ ยอดเขาสะแกกรัง และพระบรมรูปของสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนกนาถ

ที่มา.............................................................

อัษฎางค์ ยมนาค