อานาปานสติสมาธินี้แล เป็นธรรมอันเอก

อานาปานสติสมาธินี้แล เป็นธรรมอันเอกซึ่งเมื่อบุคคลเจริญแล้ว ทำให้มากแล้ว ย่อมทำสติปัฏฐานทั้ง ๔ ให้บริบูรณ์

มีสติ ระลึกรู้ลมหายใจ เข้ายาว เข้าสั้น ออกยาว ออกสั้น กระทบกายและดับหายไป คือ ฐานกาย

มีสติ ระลึกรู้ ปีติ และสุขเกิดขึ้นและดับหายไป คือ ฐานเวทนา

มีสติ ระลึกรู้ ความตั้งมั่นของจิต และอารมณ์ที่มากระทบจิต โลภ โกรธ หลง และดับหายไป คือ ฐานจิต

มีสติ รับรู้ความว่างไร้สมมุติ สลัดออกจากกาย ความคิดและจิตล้วนไม่ใช่เรา คือ ฐานธรรม

อานาปานสติ เป็นได้ทั้งสมถสมาธิและวิปัสสนา ที่พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ทรงค้นพบและใช้ในการตรัสรู้ เจริญอานาปานสติให้มากทุกลมหายใจเข้าออกสามารถบรรลุพระอรหันต์ได้