“อัษฏมหาปฏิหาริย์” พุทธประวัติ 8 ตอนสำคัญ ในงานพุทธศิลป์อันดากู ประกอบด้วย
1.ตอนตรัสรู้ ณ เมืองพุทธคยา (Bodh Gaya) นิยมทำเป็นภาพพระพุทธเจ้าตอนผจญมาร (Assualt of Mara) ปางมารวิชัยหรือภูมิสปรศมุทรา ใต้ต้นศรีมหาโพธิ์ ประกอบรูปของพญามารท้าววสวัตตี การยั่วยวนของธิดาพญามาร นางตัณหา นางราคะ และนางอรตี
2.ตอนประสูติ ณ สวนลุมพินีวัน (Lumbini) นิยมทำเป็นรูปพระนางมายาเหนี่ยวกิ่งต้นสาละ โดยพระพุทธเจ้าจะประสูติอออกมาจากสีข้าง บางรูปยังมีรูปช้างเผือกในตอนที่ทรงพระสุบินราชามนุษย์นาค (นันทะ – อุปนันทะ) อภิเษกพระกุมาร รูปม้ากัณฐกะและตอนตัดพระเกศาประกอบในกรอบรูปเดียวกัน
3.ตอนปฐมเทศนา ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองสารนาถ (Sarnath) สลักเป็นพระพุทธเจ้าปางปฐมเทศนา หรือธัมมจักรมุทรา (Dhamachakra Mudra) ประกอบรูปธรรมจักรแบบวางขวาง รูปกวางหมอบ รูปปัญจวัคคีย์ ขนาบข้างด้วยอดีตพระพุทธเจ้าหรือพระโพธิสัตว์ที่ได้รับอิทธิพลมาจากฝ่ายมหายาน
4.ตอนโปรดช้างนาฬาคีรี (Nalagiri Elephant) ที่กรุงราชคฤห์ (Rajgriha) ทำเป็นรูปของพระพุทธเจ้ายืนในปางประทานอภัย หรืออภยมุทรา (Abhaya Mudra) ประกอบรูปช้าง
5.ตอนโปรดพระยาวานรที่กูฎาคารศาลาในป่ามหาวัน เมืองเวสาลี (Vaishali) ทางเหนือของกรุงปัตนะ สลักทำเป็นรูปปางประทานพร หรือรูปประทับนั่งถือบาตร ประกอบรูปพญาวานรถวายรวงผึ้ง ซึ่งในพุทธประวัติช่วงตอนนี้จะมีเหตุการณ์เรื่อง พระนางมหาปชาบดีโคตรมี และสตรีในตระกูลศากยะ จำนวน 500 คน มาขอผนวชเป็นภิกษุณี เรื่องนางคณิกาอัมพปาลีถวายผลมะม่วง และการปลงอายุสังขารที่ปาวาลเจดีย์
6.ตอนยมกปาฏิหาริย์ที่เมืองสาวัตถี (Sravasti) สลักเป็นพระพุทธรูปในปางเทศนาธรรมหรือวิตรรกะมุทรา (Vitaraka Mudra) ประทับนั่งแบบขัดสมาธิบนปัทมะบัลลังก์ มีภาพของพระโพธิสัตว์ประกอบอยู่เป็นคู่ด้านข้าง
7.ตอนเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ที่เมืองสังกัสสะ (Sankassa) สลักเป็นรูปปางประทับยืนหรือปางลีลา (เดิน) พระหัตถ์ข้างหนึ่ง อยู่ในท่าแสดงธรรมเทศนาหรือวิตรรกะมุทรา อีกข้างหนึ่งดึงชายลูกบวบผ้าจีวรเพื่อแสดงความหมายของการเดิน มีรูปของบันได รูปพระอินทร์ถือหม้อน้ำและพระพรหมถือฉัตรตามเสด็จอยู่ทางด้านข้าง
8.ตอนมหาปรินิพพาน (Mahaparinirvana) ณ สังเวชนียสถาน สาลวโนทยาน เมืองกุสินารา (Kushinagar) สลักเป็นรูปพระพุทธรูปปางปรินิพพานนอนตะแคงขวา ประกอบรูปบุคคลที่กำลังแสดงความเศร้าโศกเสียใจ ภาพของพระเอตทัคคะที่เป็นผู้ดูแลพระพุทธเจ้าช่วงก่อนปรินิพพานนั่งหันหลัง ภาพหม้อยา ภาพของพระมหากัสสปะกระทำอัญชลีก่อนถวายพระเพลิงพระพุทธสรีระ ตามศิลปะแบบเดียวกับภาพสลักพระปางปรินิพพานองค์ใหญ่ของถ้ำอชันต้า (Ajanta Cave) หมายเลข 26
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น