จตุตถฌาน หรือ ฌาน๔ ; the Fourth Absorption มีองค์ ๒ คือ อุเบกขา (เป็นกลาง) เอกัคคตา (รวมเป็นหนึ่ง) คือ สามารถละวิตก (ความคิด) วิจารณ์(ความไตร่ตรอง) ปีติ(ชุ่มชื้นใจ ซาบซ่านในใจ ฯลฯ)
และสุข (อิ่มใจ)
ความสำคัญของฌาน๔ คือ
๑. การตรัสรู้ในคืนวันเพ็ญซึ่งเป็นวันตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า หรือวันวิสาขบูชานั้น ในพระไตรปิฎกกล่าวว่า เมื่อพระพุทธเจ้าเข้าถึงรูปฌาน๔
จิตท่านบริสุทธิ์แล้วได้ทรงสำเร็จวิชชา๓ คือ
♡ ปุพเพนิวาสนานุสสติญาณ ระลึกชาติหนหลังได้
♤จุตูปปาตญาณ รู้จักจุติคือความเคลื่อน อุปบัติ คือ ความเข้าถึงชาตินั้นๆ ของสัตว์ทั้งหลายว่าเป็นไปตามกรรม
♧ อาสวักขยญาณ ทำอาสวะให้สิ้น คือสิ้นกิเลสที่ดองจิตสันดานทั้งหลาย
๒. การปรินิพพานทรงเข้าจตุตถฌาน(ฌาน๔) พระผู้มีพระภาคออกจากจตุตถฌานแล้ว เสด็จปรินิพพานในลำดับ (แห่งการพิจารณา
องค์จตุตถฌานนั้น)
อ้างอิง พระอนุรุทธะ ผู้เป็นเลิศด้านทิพยจักษุได้ติดตามดูจิตพระพุทธเจ้าขณะปรินิพพาน
๓.อภิญญา เรื่องของฌาน๔ นี้ คนที่จะไปท่องเที่ยวตามภพต่าง ๆ ได้ต้องเป็นกำลังของฌาน๔ ถ้าไม่ใช่กำลังของฌาน ๔ ไปไม่ได้ อย่างที่เขาฝึกมโนมยิทธิถ้าขึ้นไปถึงพระจุฬามณี พึงทราบได้เลยว่าเวลานั้นเป็นฌาน ๔
(สรุปจากหนังสือพระราชพรหมยาน,ธัมมมวิโมกข์ (2526),32,156-162
facebook : นิตยสารธัมมวิโมกข์ วัดท่าซุง)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น