1. ทุกข์ : คือความมีอยู่ของทุกข์ เป็นสภาพที่ทนได้ยาก ทั้งเกิด แก่ เจ็บ ตาย ความเศร้าโศกเสียใจ ความโกรธเคือง ความอิจฉาริษยา ความวิตกกังวล ความกลัว ความผิดหวัง ความไม่ได้สมปรารถนา ล้วนเป็นทุกข์ทั้งสิ้น นอกจากนี้การพลัดพรากจากของที่รัก ความเกลียด ความไม่ชอบ ความลุ่มหลง ความอยาก ความยึดมั่นถือมั่น ความยึดติดทั้งปวง ล้วนเป็นทุกข์ทั้งสิ้น
2. สมุทัย : คือต้นเหตุแห่งความทุกข์ ซึ่งเนื่องเพราะอวิชา ผู้คนจึงไม่สามารถมองเห็นและเข้าใจความจริงของชีวิต เขาเหล่านั้นจึงตกอยู่ในเพลิงแห่งตัณหา ความโกรธ ความอิจฉา ความเศร้าโศกทั้งปวง มีความวิตกกังวล ความกลัวและความผิดหวังอยู่ตลอดเวลา
3. นิโรธ : คือความดับทุกข์ คือความเข้าใจความจริงของชีวิต ซึ่งนำไปสู่การดับความเศร้า โศกทั้งปวง อันยังให้เกิดความสงบ ความสุขและความเบิกบาน
4. มรรค : คือหนทางนำไปสู่ความดับทุกข์ ซึ่งได้แก่ มรรค 8 หรืออริยมรรค ซึ่งจะทำให้การดำรงชีวิตของเราเป็นไปอย่างมีสติ ด้วยความมีสตินี้จะนำไปสู่สมาธิและปัญญานั่นเอง
อริยมรรค ซึ่งมีองค์ 8 จากพระโอษฐ์ของพระพุทธเจ้าประกอบไปด้วย
1. สัมมาทิฏฐิ คือ การมีปัญญาเห็นชอบ ซึ่งหมายถึง การปฏิบัติอย่างเหมาะสมตามความเป็นจริงด้วยปัญญา
2. สัมมาสังกัปปะ คือ การดำริชอบ คิดชอบ ซึ่งหมายถึง การใช้สมองความคิดพิจารณาแต่ในทางกุศลหรือความดีงาม
3. สัมมาวาจา คือ เจรจาชอบ ซึ่งหมายถึง การพูดจาดี พูดจาสุภาพ พูดในสิ่งที่เป็นความจริงและสร้างสรรค์
4. สัมมากัมมันตะ คือ การประพฤติที่ดีงาม ทั้งทางกายหรือกิจกรรมทางกายทั้งหมดทั้งปวง
5. สัมมาอาชีวะ คือ ความทำมาหากินอย่างสุจริต เป็นสุจริตชน ไม่คดโกงเบียดเบียนใคร ไม่เอาเปรียบผู้อื่น
6. สัมมาวายามะ คือ ความอุตสาหะ มานะพยายาม ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคทั้งปวง
7. สัมมาสติ คือ ความไม่ปล่อยให้จิตเลื่อนลอย ไม่ปล่อยให้จิตพลั้งเผลอ มีความรู้ตัวอยู่เป็นปกติตลอดเวลา
8. สัมมาสมาธิ คือ ความตั้งมั่นแห่งจิตใจ มีใจที่สงบ ปราศจากจากกิเลสและนิวรณ์อยู่เป็นปกติตลอดเวลา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น