06 พฤษภาคม 2566

ขันธ์ 5 คือ กายกับใจ หรือ เบญจขันธ์

**ขันธ์ 5 คือ กายกับใจ หรือ เบญจขันธ์** (กองแห่งรูปธรรมและนามธรรม 5 ส่วน ที่ประชุมกันเข้าเป็นหน่วยรวม ซึ่งบัญญัติเรียกว่า สัตว์ บุคคล ตัวตน เรา เขา เป็นต้น, ส่วนประกอบ 5 อย่างที่รวมเข้าเป็นชีวิต
 
       1. รูปขันธ์ (กองรูปคือกายประกอบด้วยธาตุ 4 อาการ 32,) 
       2. เวทนาขันธ์ (กองเวทนา, ส่วนที่เป็นการเสวยอารมณ์, ความรู้สึกสุข ทุกข์ หรือเฉยๆ)
       3. สัญญาขันธ์ (กองสัญญา ความจำได้หมายรู้, ส่วนที่เป็นความกำหนดหมาย, ความกำหนดได้หมายรู้ในอารมณ์ 6 เช่นว่า ขาว เขียว ดำ แดง เป็นต้น)
       4. สังขารขันธ์ (กองสังขาร, ส่วนที่เป็นความปรุงแต่งของจิต, สภาพที่ปรุงแต่งจิตให้ดีหรือชั่วหรือเป็นกลางๆ, คุณสมบัติต่างๆ ของจิต มีเจตนาเป็นตัวนำ ที่ปรุงแต่งคุณภาพของจิต ให้เป็นกุศล อกุศล อัพยากฤต มีสมาธิ ไม่มีสมาธิ ฟุ้งซ่าน โลภ โกรธ หลงเป็นต้น)
       5. วิญญาณขันธ์ (กองวิญญาณคือ จิตเป็นธรรมชาติรู้, ส่วนที่เป็นความรู้แจ้งอารมณ์, ความรู้อารมณ์ทางอายตนะทั้ง 6 มีการเห็น การได้ยิน เป็นต้น ได้แก่ วิญญาณ 6 (จิตที่กำหนดรู้ทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ)
 
 ขันธ์ 5 นี้ ย่อลงมาเป็น 2 คือ นาม และ รูป; รูปขันธ์จัดเป็นรูปคือกาย ประกอบด้วยธาตุ 4 อาการ 32, 4 ขันธ์ นอกนั้นเป็นนาม. คือ : วิญญาณขันธ์เป็น จิต, เวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ และสังขารขันธ์ เป็น ธรรมชาติที่ปรุงแต่งจิต เรียก เจตสิก, รูปขันธ์ เป็น รูป, ส่วน นิพพาน เป็นขันธวินิมุต คือ พ้นจากขันธ์ 5
 
 สํ.ข. [17/95/58](https://84000.org/tipitaka/read/?17%2F95%2F58);
 #พระไตรปิฎก2 #กฎแห่งกรรม2 #รวมคำสอนพ่อแม่ครูอาจารย์13

ไม่มีความคิดเห็น:

อริยสัจ 4 และมรรคแปด

ขอนอบน้อมแด่ พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ห่างไกลจากกิเลสตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เองพระองค์นั้น พระผู้มีพระภาค ทรงตรัส...