ปัญญาจากการภาวนาและจากสัญญา(ความจำ)

ต้นทางของการภาวนา

คือ

การเจริญสติสัมปชัญญะ จนเข้าไปในสายเลือด

ทำถูกต้อง 

ทำต่อเนื่อง 

ทำนานพอ

และทำต่อเนื่องนานพอ

ส่วนมากไม่ผ่าน...ตรงต่อเนื่องนี่หล่ะ

เข้าคอร์ส 3 วัน 7 วัน

พอกลับถึงบ้าน...ก็ไม่นำไปฝึกปฏิบัติต่อในชีวิตประจำวัน

เลยไม่ค่อยก้าวหน้า...

เริ่มใหม่...นับหนึ่งใหม่...กันเสมอๆ

และมีบางท่าน...

มักถามว่า"สมถภาวนา"

ต่างจาก"วิปัสสนาภาวนา"อย่างไร

จริงๆ...ปฏิบัติไปก็จะทราบอย่างลึกซึ้งได้ด้วยตนเอง

เพราะทั้ง"สมถภาวนา"และ"วิปัสสนาภาวนา"ต่างต้องอิงอาศัยกันไปมา

ขาดอย่างใด อย่างหนึ่งไม่ได้

"สมถภาวนา"

คือการเจริญสติ 

หรือการเจริญสติสัมปชัญญะ 

จนเข้าสู่ความสงบ ความปกติ

อยู่ในอารมณ์เดียว

หรืออิ่มอารมณ์

หรือว่างจากอารมณ์

หรือเป็นอุเบกขาเวทนา

หรือจิตว่าง(จากความคิดปรุงแต่ง) 

หรือสงบระงับ(จากความคิดปรุงแต่ง) 

จะใช้คำใดก็ได้ในภาษาเขียน 

แต่โดยสภาวะ คือ สภาวะเดียวกัน

เพียรทำ"สมถภาวนา"...จนผ่านเข้าสู่ความสงบหลายๆครา  

จิตจะ"เริ่ม"ตั้งมั่น และมีกำลัง

พร้อมที่จะเจริญเป็น"สัมมาสมาธิ"

ตรงนี้ควรเพียรมากๆจะเป็นฐานกำลังที่สำคัญในภาคปัญญาต่อไป

ส่วน "วิปัสสนาภาวนา"

คือ การภาวนา โดยนำกำลังของสัมมาสมาธิ มาพิจารณาหัวข้อธรรมต่างๆที่ถนัด เช่นพิจารณาขันธ์ 5 เป็นต้น

พิจารณาอย่างแยบคาย 

พิจารณาอย่างซ้ำๆๆ

พิจารณาอย่างลึกซึ้งและกว้างขวาง

จน"เห็น"ความจริง...โดยลำดับ

และปัญญาที่เกิดขึ้น โดยลำดับนี้

เป็น  #ปัญญาอันเกิดจากการภาวนา (ภาวนามยปัญญา)

อันสามารถเป็น "ปัญญาวุธ" ที่จะใช้ต่อกรกับ"ลูกสมุนของอวิชชา" และทำลายตัว "อวิชชา"เองได้...ในท้ายที่สุด

ควรทำ"สมถภาวนา"และ"วิปัสสนาภาวนา"สลับกัน สำหรับท่านที่พร้อม...คือกำลังพร้อม

ขึ้นกับกำลังของสัมมาสมาธิ ว่ามีกำลังเพียงพอต่อการพิจารณาภาคปัญญาหรือไม่.....

หากไม่เพียงพอการพิจารณานั้นจะไปต่อไม่ได้...มีความว้าวุ่น...เซื่องซึม...เป็นต้น มาตัดรอน 

ควรย้อนกลับมาสะสมกำลังของสมาธิด้วยการทำ"สมถภาวนา"เสียก่อน...

เมื่อมีกำลังแล้วจึงกลับไปทำ"วิปัสสนาภาวนา"ต่อไป

และ"วิปัสสนาภาวนา"ไม่สามารถเกิดขึ้นได้เอง โดยปราศจากกำลังหนุนจากสัมมาสมาธิ

การฟัง การท่องจำ การเรียนข้อธรรมก็เป็นสิ่งที่ดี เป็นบุญชนิดหนึ่ง

ทว่า...ควรทราบว่าปัญญาที่เกิดขึ้นจากการฟัง การเรียนนั้นเป็น #ปัญญาอันเกิดจากสัญญา  (สัญญาขันธ์) 

ไม่สามารถนำไปปราบ"อวิชชา"หรือทำให้"อวิชชา" ระคายเคืองได้...แต่อย่างใด

ผู้ที่ยังแยกไม่ออก....บอกไม่ถูก.... 

ควรทำ"สมถภาวนา"มากๆ

ให้เข้าสู่"ความสงบ"ก่อนจะปลอดภัย

ขอให้ทุกท่านเจริญในสัมมาปฏิบัตินะคะ

ขอน้อมถวายเป็นพุทธบูชา ธรรมบูชา สังฆบูชา อาจาริยบูชา 

และน้อมถวายเป็นพระราชกุศลฯ  

ขอบคุณบทสรุปที่มา

นฤมล สุมะโน 🙏🏻ค่ะ

260463